Έρπης: Τι είναι, πώς να τον αναγνωρίσετε και πώς να τον αντιμετωπίσετε
Ο έρπης (συχνά αποκαλούμενος «πληγή στα χείλη») είναι μια κοινή ιογενής λοίμωξη που προκαλείται κυρίως από τον ιό του απλού έρπητα τύπου 1 (HSV-1). Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο έρπης μπορεί να οφείλεται και στον HSV-2 – τον ίδιο ιό που ευθύνεται κυρίως για τον έρπητα των γεννητικών οργάνων – μέσω στοματικής-γεννητικής επαφής.
Πώς μεταδίδεται ο έρπης;
Ο έρπης είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός και μπορεί να εξαπλωθεί με διάφορους τρόπους:
Άμεση επαφή: φιλιά, κοινή χρήση ποτηριών, σκευών ή τροφίμων.
Έμμεση επαφή: μέσω μολυσμένων αντικειμένων, όπως πετσέτες, ξυραφάκια ή lip balm.
Αυτομόλυνση: αγγίζοντας την πληγή και στη συνέχεια τα μάτια, τα γεννητικά όργανα ή άλλες περιοχές του σώματος.
Συμπτώματα – Πώς αναγνωρίζεται ο έρπης;
Ο έρπης εξελίσσεται συνήθως σε τέσσερα στάδια:
Προειδοποιητικά σημάδια: αίσθημα καύσου, φαγούρα ή μυρμήγκιασμα (1–2 ημέρες πριν εμφανιστούν οι πληγές).
Εμφάνιση φουσκαλών: μικρές φουσκάλες γεμάτες υγρό εμφανίζονται συνήθως στα χείλη ή γύρω από το στόμα.
Ρήξη & εξάντληση: οι φουσκάλες σπάνε, δημιουργούν πληγές που μπορεί να είναι επίπονες και ιδιαίτερα μεταδοτικές.
Επούλωση: σχηματίζεται εφελκίδα (κάκαδο) που στεγνώνει και πέφτει φυσικά.
Η κρίση συνήθως διαρκεί 7 έως 10 ημέρες.
Ο ιός όμως παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή και μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά μελλοντικά.
Τι μπορεί να προκαλέσει υποτροπή;
Έντονο στρες ή ψυχική κόπωση
Υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή UV ακτινοβολία
Ορμονικές αλλαγές (π.χ. εμμηνόρροια, εγκυμοσύνη)
Κρυολόγημα ή άλλες λοιμώξεις
Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Πώς αντιμετωπίζεται ο έρπης;
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τον ιό, αλλά τα συμπτώματα μπορούν να μετριαστούν και η διάρκεια της έξαρσης να μειωθεί με:
Από του στόματος αντιιικά φάρμακα: ακυκλοβίρη, βαλακυκλοβίρη, φαμκυκλοβίρη (ιδανικά στο πρώτο στάδιο).
Αντιιικές κρέμες: εφαρμόζονται απευθείας στο σημείο, μειώνοντας τη φλεγμονή και τον πόνο.
Αναλγητικά: ιβουπροφαίνη, παρακεταμόλη ή τοπικά αναισθητικά.
Ενυδατικά προϊόντα: προστατεύουν και ανακουφίζουν το δέρμα των χειλιών.
Πώς να αποτρέψετε τις υποτροπές;
Αποφύγετε φιλιά ή κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων κατά τη διάρκεια ενεργής έξαρσης.
Χρησιμοποιήστε ξεχωριστή πετσέτα και μην μοιράζεστε προϊόντα για τα χείλη.
Εφαρμόστε lip balm με SPF όταν εκτίθεστε στον ήλιο.
Ενισχύστε το ανοσοποιητικό σας με σωστή διατροφή, άσκηση, επαρκή ύπνο και μείωση του άγχους.
Πότε πρέπει να δείτε γιατρό;
Αν οι εξάρσεις είναι συχνές ή έντονες
Αν οι πληγές δεν υποχωρούν με απλά μέσα
Αν εξαπλώνονται ή έχουν ασυνήθιστη όψη
Αν δυσκολεύεστε να φάτε, να μιλήσετε ή αισθάνεστε έντονο πόνο
Αν έχετε ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα (π.χ. σε περιπτώσεις HIV, χημειοθεραπείας)